Duurzaamheid is een modewoord geworden; iedereen streeft er tegenwoordig naar om op de een of andere manier duurzaam te zijn. De Verenigde Naties hebben er hun overkoepelende doel van gemaakt om de wereld naar duurzaamheid in alle aspecten van het leven te leiden. Dit omvat natuurlijk de aspecten van het leven die verband houden met erfgoedbeheer en, uiteindelijk, de toeristenindustrie. Van de kwesties die verband houden met duurzaam erfgoedbeheer en toerisme, is misschien wel het meest in het oog springende feit dat aangrenzende, inheemse en kwetsbare gemeenschappen vaak worden uitgesloten van ontwikkeling van het toerisme en omdat van de ontwikkeling van het toerisme.
Geschreven door: Ella Bekesi en Rebecca Friedel.
Wereldwijd vormen mensen speciale verbindingen met archeologische vindplaatsen en erfgoedruimtes. In het bijzonder inheemse en aangrenzende gemeenschappen willen toegang tot deze sites, om hun herinneringen te delen en opnieuw te beleven, als onderdeel van het levend houden van hun cultuur. Dat wil zeggen, het in stand houden van een immateriële cultuur door middel van hun tastbare cultuur.
Wanneer toeristische ontwikkelingsprojecten deze aangrenzende groepen belanghebbenden niet integreren, ontstaat er een scheiding tussen erfgoedruimten en lokale bevolkingsgroepen. Dit kan resulteren in het verlies van culturele identiteiten en een gevoel van gemeenschap. Wanneer mensen niet op een zinvolle manier met een erfgoedsite mogen omgaan, bijvoorbeeld door hun brood te verdienen met het tonen van ambachtelijke vaardigheden of inheemse praktijken, zien ze geleidelijk aan minder maatschappelijke waarde in deze levenswijzen. Mensen verliezen tradities, gaan weg en gaan op zoek naar ander werk.
Dit kan erfgoedsites kwetsbaar maken voor vernietiging, vandalisme en plundering door een algemeen verlies van ruimte of respect voor een bepaalde cultuur. In veel delen van de wereld leven de individuen die naast sites en erfgoedruimtes wonen van een paar dollar per dag. Deze populaties onderhouden zichzelf vaak door ambachtelijke producten te verkopen, voedsel te verkopen, rondleidingen te geven of gewassen te verbouwen, vee te fokken en te jagen en te vissen op erfgoedlocaties en natuurreservaten. Hoewel deze activiteiten gebaseerd zijn op de erfgoedbelang van de plaats, kunnen ze destructief zijn als ze niet goed worden beheerd of niet worden overwogen in plannen voor toeristische ontwikkeling.
Het resultaat is een dilemma tussen het waarborgen van het fysieke behoud van locaties en artefacten enerzijds, of het in stand houden van het levensonderhoud van lokale en inheemse gemeenschappen die hen omringen, anderzijds. Los daarvan bieden deze opties geen manier om op een economisch, ecologisch en cultureel duurzame manier met cultuur en erfgoed om te gaan. Maar door de betrokkenheid van belanghebbenden en aangrenzende gemeenschappen bij besluitvormingsprocessen en planning, komt de enige echt duurzame weg voor erfgoedbeheer en toerisme naar voren.
We kunnen onze dansen niet eten; we kunnen onze kunst niet eten!
Het is niet onze bedoeling om toerisme aan te bevelen als oplossing voor elk vraagstuk met betrekking tot erfgoedbeheer. Het kan zeker geen oplossing bieden voor prominente debatten over kwesties van cultureel eigendom of landrechten. Toch is het duidelijk dat uitsluiting van lokale gemeenschappen door het toerisme en de daarmee samenhangende economische kansen vormt een urgente bedreiging voor ons gedeelde erfgoed, dat door inclusieve toerismekaders kan helpen verzachten. Zoals mevrouw Felicita Cantun, een Yucatec Maya-activiste uit Belize, zei;
“We kunnen onze dansen niet eten; we kunnen onze kunst niet eten! We moeten betaald worden om te overleven en onze cultuur te blijven beschermen! " - Felicita Cantun, Yucatec Maya-activist uit Belize.
Duurzaamheid komt voort uit het toelaten van erfgoed en lokale gemeenschappen om toeristische activiteiten te informeren en te stimuleren. Aan de andere kant kan het economische potentieel van toerisme duurzame, op onderzoek gerichte culturele projecten en ondernemersaspiraties ondersteunen die in de buurt van erfgoedruimtes en in afgelegen gebieden ontstaan.
Interdisciplinaire en multivocale projecten
Een groot deel van de toeristen reist om de diversiteit van menselijke levenswijzen te ervaren, iets dat inherent is wanneer cultureel erfgoed wordt omarmd en bevorderd als een aanwinst in de lokale sfeer. Door deze draden tussen culturele diversiteit en toerisme te benadrukken en te versterken, kunnen we gemeenschappen de kansen en ruimtes bieden die ze nodig hebben om zich duurzaam te ontwikkelen.
Organisaties en plaatselijke verenigingen van belanghebbenden op het gebied van toerisme kunnen als referentiegroepen dienen, capaciteitsopbouw voor culturele professionals bieden en culturele ervaringen ontwikkelen met erfgoedbelanghebbenden. In de tussentijd zouden deze culturele professionals samen met erfgoedbeheerders, conserveringsspecialisten en nationale of internationale erfgoedorganisaties een plek aan de toerismetafel moeten hebben en samenwerken om massatoerisme te voorkomen dat los staat van de lokale gemeenschappen en de culturele authenticiteit in gevaar brengt.
Enkele voorbeelden van samenwerkingsprojecten zijn onder meer vrijwilligerstoerisme, waarbij erfgoedprojecten het toeristische element opnemen, waardoor bezoekers kunnen reizen terwijl ze zichzelf leren door te werken voor en een sociale of culturele zaak te steunen. Een andere benadering is het openen en ondersteunen van gemeenschapsmuseuminitiatieven en het samenstellen van lokaal gerichte tentoonstellingen. Toeristische initiatieven kunnen gemeenschapstuinen of ecologische parken creëren met behulp van traditionele methoden, werkend met en voor inheemse bevolking met ongeëvenaarde kennis van het land.
Door de gemeenschap geleide rehabilitatieprogramma's voor locaties en gemeenschappen of workshops voor het vertellen van verhalen en mondelinge geschiedenis zijn ook uitstekende manieren om mensen het voortouw te laten nemen bij het beschermen van hun erfgoed. Deze ruimtes kunnen lokale ontwikkelings- of onderzoeksmogelijkheden stimuleren, terwijl ze inhoud creëren en informatie verzamelen die fondsenwerving kan stimuleren om de duurzaamheid van toekomstige erfgoedprojecten te waarborgen.
Bij dit soort toeristische initiatieven zijn lokale belanghebbenden betrokken en ze bouwen voort op praktische, toegankelijke culturele kennis, waardoor mensen voortdurend betrokken kunnen zijn bij hun cultuur en erfgoed.
Samenwerking voor verandering
In de eerste plaats moeten zowel erfgoedbeheer als toerisme voor de gemeenschappen zijn waarin ze werken om duurzame ontwikkeling te bevorderen, dat wil zeggen: publiek initiatieven. Bij het besef van de rol van erfgoed en het sociaaleconomische potentieel ervan in onze samenleving, is het duidelijk dat de hoofdlijnen van duurzaamheid, erfgoedbeheer, toerisme en de daaraan gerelateerde gebieden elkaar kruisen om praktische oplossingen te bieden voor het bereiken van de duurzameontwikkelingsdoelstellingen.
Hoewel er veel controverses zijn waar erfgoedgerelateerde disciplines zoals archeologie mee te maken hebben met betrekking tot erfgoedtoerisme en de ontwikkeling ervan, bewuste en verantwoorde samenwerking tussen belanghebbenden op het gebied van erfgoed en de toeristische sector blikje dienen als een uitstekend instrument om ecologische, sociale en economische problemen te verminderen. Uiteindelijk, erfgoed en toerisme op de voorgrond plaatsen van de Duurzaamheidsagenda 2030.
Maar om dit te doen, moeten we het bewustzijn vergroten van de kruising tussen erfgoedbeheer en toerisme, terwijl we tegelijkertijd de kaders van erfgoed- en toerismeprojecten fundamenteel opnieuw bedenken - zo niet opnieuw creëren - als samenwerkings- en gemeenschapsgestuurd. Uiteindelijk staat de rol die erfgoed en toerisme spelen bij het opbouwen van een gemeenschap, het creëren van partnerschappen en het verbeteren van economische stabiliteit centraal bij het bereiken van de 17 VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. Door lokale gemeenschappen een stem en ruimte te geven in deze projecten, stellen we hen in staat om hun rechtmatige rol als invloedrijke en veerkrachtige belanghebbenden te vervullen.
Over de auteurs
Ella is geboren en getogen in Boedapest, Hongarije. Ze studeerde Archeologie en Cultureel Erfgoed aan University College London in het Verenigd Koninkrijk en werkte als assistent in openbare en commerciële archeologie en in de erfgoedsector in het Verenigd Koninkrijk en Midden-Amerika. Ella deed mee aan de Lamanai Archeologie Project (LAP) in Belize, en hebben bij tal van projecten takken van het Belizean National Institute of Culture and History bijgestaan.
Door de jaren heen was Ella getuige van het effect van sociaaleconomische kwesties met betrekking tot archeologische conservering en de bescherming van erfgoed en cultuur. Ze ontwikkelde een interdisciplinaire interesse in inclusief en duurzaam archeologisch en cultureel erfgoedbeheer door middel van erfgoededucatie en toerisme in Midden-Amerika.
Rebecca is geboren en getogen in Woodstock, Illinois, VS. Ze behaalde haar Bachelor of Arts-graad in antropologie met een minor in geografie aan de Universiteit van Illinois in Chicago in 2010. In 2012 startte ze het afstudeerprogramma in antropologie aan de Universiteit van Texas in San Antonio (UTSA), waar ze haar master behaalde. of Arts in 2017 en zal haar doctor in de wijsbegeerte afronden in 2021. Ze is gepassioneerd door interdisciplinair werk, maar is een antropoloog en archeoloog door een opleiding die gespecialiseerd is in de studie van oude mens-plant relaties, of paleoethnobotanie.
Rebecca heeft onderzoek gedaan voor de Archeologie en preklassieke projecten in Mopan Valley in Cayo, Belize sinds 2013. Ze was ook medeoprichter Fajina Archeologie Outreach in 2015. Onder a Fulbright Scholar-prijs, Geeft Rebecca ook les aan de Universiteit van Belize voor het voorjaarssemester in 2021.
Erfgoedonderwijsnetwerk Belize
Ella en Rebecca hebben onlangs samen opgericht Erfgoedonderwijsnetwerk Belize (HENB), samen met Sylvia Batty en April Martinez. HENB is een non-profitorganisatie die zich inzet voor het beschermen van cultureel en natuurlijk erfgoed door middel van onderwijs, capaciteitsopbouw en belangenbehartiging. Het doel van HENB is om de duurzame ontwikkeling van gemeenschappen van belanghebbenden, culturele, creatieve en toeristische bedrijven te helpen, aangezien wij geloven dat zij de belangrijkste belanghebbenden zijn bij het bereiken van onze missie.
- LinkedIn: Ella Bekesi
- E-mail: info@heritagebelize.org; ella@heritagebelize.org; rebecca@heritagebelize.org
- Erfgoededucatienetwerk Belize: https://www.heritagebelize.org/
- Facebook: @BuienRadarNL
- Instagram:@erfgoedbelize