Bij de nominatie van Werelderfgoedlocaties wordt het contact met gemeenschappen, en in dit geval inheemse gemeenschappen, al lang als een integraal onderdeel beschouwd. Als zodanig is het sterk verankerd in de Operationele Richtlijnen van de Werelderfgoedconventie en werd het in 2007 toegevoegd aan de Strategische Doelstellingen van UNESCO.
Geschreven door: Shari-bot.
De betrokkenheid van gemeenschappen is echter niet en zou niet het einddoel moeten zijn en er is een kleine maar groeiende beweging om verder te gaan. Zowel mijn eigen als hedendaagse onderzoek roepen op tot het overdragen van leiderschap aan de gemeenschappen, gedefinieerd als mensen die in, rond of een sterke interesse hebben in de site (Court & Wijesuriya 2015). Wanneer een site wordt ingeschreven door anderen en tegen de wil van de mensen die het beïnvloedt, zijn er een aantal negatieve resultaten die kunnen en hebben plaatsgevonden. Pleiten voor het leiderschap van inheemse volkeren bij de nominatie van hun belangrijke sites als Werelderfgoed is een manier om dit te bestrijden, met de voordelen, zowel op lokaal als mondiaal niveau, talrijk.
Australische voorbeelden van door inheemse volkeren geleide nominaties voor werelderfgoed
Budj Bim, in Victoria en Murujuga, in West-Australië, zijn slechts twee van de vele erfgoedsites in Australië die van grote waarde zijn voor de oudste inwoners van het land. De eerste werd in 2019 met succes ingeschreven op de Werelderfgoedlijst en de laatste ondergaat momenteel hetzelfde proces, met de verwachting om in 2023 te worden ingeschreven. Op elke site zijn het respectievelijk de traditionele eigenaren, de Gunditjmara en de Ngurra-Ngarli, die het verlangen naar en het proces van inscriptie hebben geleid. Deze casestudy's zijn representatief voor nominaties onder leiding van inheemsen in die zin dat de traditionele eigenaren hebben deelgenomen en een mate van controle hebben in elke sectie van het nominatiedossier, samen met het laatste woord over het al dan niet indienen van het document bij het Werelderfgoedcentrum.
Aan de hand van deze voorbeelden is het duidelijk dat de nominatie van een Werelderfgoed de hulp van externe actoren vereist, en de redenen hiervoor zijn talrijk. Werelderfgoed is een zeer technisch en steeds gecompliceerder systeem, er is een gebrek aan capaciteit om het proces onafhankelijk uit te voeren en er is een overvloed aan actoren die moeten worden betrokken om redenen zoals financiering en complexe systemen van landeigendom en bestuur.
Interne & externe voordelen
Werelderfgoedlijst heeft een aantal vaak genoemde voordelen, maar deze sijpelen zelden door naar de lokale gemeenschappen (Larsen 2017). Het wordt duidelijk dat wanneer governance wordt verleend, de mogelijkheid voor een eerlijke verdeling van zowel interne als externe voordelen mogelijk is, geïllustreerd door de Australische casestudies.
Extern kunnen door inheemse nominaties geleide nominaties duurzaamheid op alle niveaus ondersteunen en bijdragen aan het behoud van sites op de lange termijn. Dergelijke nominaties vormen een uitdaging voor het bestendigen van discoursen rond deskundige autoriteit, intrinsieke waarde en de legitimiteit van bepaalde vormen van kennis (Smith 2006). Uiteindelijk is er de mogelijkheid om het Werelderfgoedsysteem aan te passen, zodat het beter aansluit bij de mondiale diversiteit aan kennissystemen en wereldbeelden.
Intern leiden inheemse nominaties tot het creëren van respect en waardering voor inheemse gemeenschappen en de kennis die zij bezitten, waardoor legitimiteit wordt verleend aan alternatieve kennissystemen en de kloof tussen westerse en traditionele methoden wordt overbrugd. In elk van de casestudy's heeft de strijd om de status van werelderfgoed in grote mate bijgedragen aan het herstel van land- en voogdijrechten op de hele site (Brown 2021, Lindsay 2021). Het is veelbetekenend dat dit proces naar nominatie voor Werelderfgoed heeft geresulteerd in een vorm van sociale cohesie tussen een diverse groep mensen op elke locatie, die samenkomt door een gedeelde drive voor internationale erkenning en respect.
toekomst
Er zijn nog een aantal belangrijke uitdagingen die een barrière vormen voor de zinvolle realisatie van inheems leiderschap. Australië en deze geselecteerde casestudy's bieden relatief positieve voorbeelden, aangezien de gevallen waarin voortdurend inbreuk wordt gemaakt op inheemse rechten, nog steeds voelbaar zijn op zowel nationale als mondiale schaal. Hoewel het geen uitputtende lijst is, is het duidelijk dat de voordelen om verder te gaan dan de betrokkenheid van inheemse gemeenschappen bij nominaties voor Werelderfgoed, in de richting van empowerment door leiderschap, een fundamenteel belangrijke stap is in de verbetering van het Werelderfgoedsysteem, en een stap waarin erfgoedbeoefenaars kan, en moet, proberen te faciliteren.
Over de auteur
Oorspronkelijk uit Australië met een achtergrond in archeologie en antropologie, heeft mijn masteropleiding me naar Duitsland en Egypte gebracht om 'Heritage Conservation and Site Management' te studeren. Momenteel schrijf ik mijn scriptie en werk ik als stagiair voor ESACH, Europa Nostra en European Heritage Volunteers. Ik ben gepassioneerd door het werken met mensen en het maken van elk klein verschil dat ik kan op lokaal niveau.
- Instagram: @backpackerbone
- Facebook: shari.bot
- LinkedIn: shari-bot
Referenties
- Bruin, Steve. Persoonlijk interview. 6 januari 2021.
- Court, Sarah, en Wijesuriya, Gamini. “Mensgerichte benaderingen van het behoud van cultureel erfgoed: levend erfgoed". ICCROM-richtlijnen, ICCROM, 2015.
- Larsen, Peter B., redacteur. Werelderfgoed en mensenrechten: lessen uit de Azië-Pacific en Global Arena. Oxon, Routledge, 2018.
- Lindsay, Jessica. Persoonlijk interview. 5 februari 2021.
- Smit, Laurajane. Gebruik van erfgoed. Londen, Routledge, 2006. Zischka, Kathy & Razian, Hala. Het uitstekende uitzonderlijke behouden: Snapshot-rapport over Werelderfgoedbeheer, Internationale Unie voor de Conventie van de Natuur en het Australische Comité, 2012.