De dode Keltische taal komt weer tot leven

"Ned" Maddrell was de laatst overgebleven moedertaalspreker van de Manx-taal op het moment van zijn dood.

'Manx Gaelic' is de oude taal van het Britse eiland Man. In 2009 wist bijna niemand meer hoe hij de taal moest spreken en werd deze officieel dood verklaard. Leerlingen van het eiland begonnen echter brieven te schrijven om het belang van Manx-spraak te tonen. Elf jaar later hebben de Britse autoriteiten besloten de taal te beschermen tegen opnieuw sterven.

Dode taal

Manx Gaelic is een zogenaamde autochtone minderheidstaal, gesproken door maar heel weinig mensen die op het eiland Man zijn geboren. In 1974 stierf de taal officieel uit als de laatste moedertaalspreker Ned Maddrell overleden. Gelukkig voor de Manx-taal namen geleerden interviews op in de taal voordat alle moedertaalsprekers stierven. Nu konden ze Manx Gaelic studeren en aan nieuwe leerlingen onderwijzen. Hoewel een paar honderd mensen de taal spraken in 2009, verklaarde UNESCO Manx Gaelic opnieuw officieel dood. 

Opwekking

De beslissing van UNESCO leidde tot een protest van studenten van Bunscoill Ghaelgagh. Op deze basisschool in het dorp St. John's worden alle lessen uitsluitend in Manx gegeven. Ze begonnen brieven te schrijven om het belang van hun taal aan te tonen. Nu elf jaar later kregen de studenten hun beloning. De lokale taalorganisatie Jeebin diende een plan in bij de Britse regering om Manx Gaelic onder Europese bescherming te plaatsen. Het zal zo zijn met een rug door het zogenaamde Europese Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, a richtlijn document dat helpt bij het beschermen van minderheidstalen.

Europese bescherming

In de praktijk betekent dit dat de autoriteiten van het eiland Man actief zijn moedertaal zullen promoten via verschillende projecten. Kinderen krijgen bijvoorbeeld (voor) schoollessen in Manx Gaelic en mensen kunnen officiële documenten in de taal indienen bij de lokale autoriteiten. Radio- en tv-stations worden aangemoedigd om Manx te gebruiken in hun uitzendingen, en banken accepteren cheques die in Manx zijn geschreven. Isle of Man's minister van Onderwijs, Sport en Cultuur dr. Alex Allinson MHK was blij om het nieuws te horen: "De Manx-taal is een van de belangrijkste culturele bezittingen van het eiland." Hij rekende erop dat nu iedereen, ongeacht zijn leeftijd, de mogelijkheid zou hebben om Manx te leren in kinderdagverblijven, scholen en de bredere gemeenschap.

Manx Gaelic maakt deel uit van de Gaelic-taalfamilie en heeft nauwe banden met Iers en Schots-Gaelisch, maar is een eigen taal. Als je meer wilt weten over de insulaire Keltische talen, kun je de onderstaande video bekijken.

Bron: Isle of Man vandaag, Raad van Europa en Wikipedia

Om meer te lezen over bedreigd erfgoed, klik op hier of bekijk een van de onderstaande tags:

Doneren