Op 28 mei 2021 organiseerde Future for Religious Heritage (FRH) een online evenement: Europe's Living Religious Heritage. Een van de deelnemende organisaties, de Nederlandse organisatie Toekomst Religieus Erfgoed, vatte enkele discussies samen die tijdens het evenement plaatsvonden. Hieronder leest u de vertaling van deze samenvatting.
Lilian Grootswagers is een van de leden die heeft bijgedragen aan de oprichting van FRH. Sinds november 2020 is zij voorzitter van de adviesraad. Ook is zij nauw betrokken geweest bij de opzet en inrichting van het programma.
Grootswagers: “Oorspronkelijk was het idee om de conferentie in Barcelona te organiseren. Maar door de corona-reisbeperkingen werd een fysieke ontmoeting onmogelijk en hebben we er een online evenement van gemaakt. We werden geïnspireerd door de Nederlandse podcast 'de kerk van alle kanten'.
Levend erfgoed benadering
Het eerste online evenement trok bezoekers uit heel Europa en daarbuiten. Het centrale thema was "Continuïteit in functie of gebruik" van religieuze gebouwen. Naast discussies werden videobeelden getoond en kwamen verschillende erfgoedprofessionals aan het woord. Dit omvat Nigel Walter en Ioannis Poulios, beide experts in de benadering van levend erfgoed. Ze deden samen onderzoek.
Poulios identificeerde tijdens hun onderzoek vier aspecten van continuïteit: continuïteit van de oorspronkelijke functie, continuïteit van verbinding met de gemeenschap, continuïteit van culturele expressie en continuïteit van zorg. Dat zijn ook de thema's van de vier evenementen die de FRH organiseert.
Is een trendbreuk slecht?
Poulios: 'Je kunt je afvragen of een trendbreuk slecht is. In de loop van de geschiedenis hebben alle religieuze plaatsen hiermee te maken gehad. Zo hebben kloosters in Griekenland veel verschillende tijden gekend: verval, oorlog, de nieuwe hoogtijdagen van het geloof. In Rusland herontdekken christenen nu hun geloof, waarbij gebouwen een hernieuwde rol spelen.”
De Akropolis in Athene heeft lang geleden zijn geloofsfunctie verloren, maar is nog steeds van waarde
Ioannis Poulios
Hij vervolgt: “De Akropolis in Athene heeft lang geleden zijn geloofsfunctie verloren, maar is nog steeds van waarde. De levende erfgoedbenadering richt zich op traditionele waarden terwijl ze verandering omarmt, gericht is op de kerngemeenschap en tegelijkertijd anderen omarmt.”
Het verhaal van historische gebouwen
Walter, een “gespecialiseerde conserveringsarchitect”, werkt voornamelijk aan middeleeuwse parochiekerken in Oost-Engeland: “De waarde van de gebouwen zit in de verbinding tussen mensen en hoe het in de loop van de tijd is gebouwd en aangepast. Dat is de uitdaging waar we als erfgoedprofessionals voor staan.”
“Ik zie historische gebouwen graag als levende objecten”, legt hij uit. “De gebouwen waar ik werk hebben vaak meerdere keren enorme veranderingen ondergaan. Er zitten veel verhalen achter. De gebouwen danken hun karakter aan wat hen door de eeuwen heen is overkomen. En omdat ze konden veranderen, konden ze overleven.”
De standaard conservatiemethode behandelt religieuze gebouwen als afgeronde kunstvoorwerpen
Nigel Walter
“Toch behandelt de standaard conservatiemethode ze als afgeronde kunstvoorwerpen. Die aanpak biedt geen toekomst voor de gebouwen. Daarom stel ik voor om de gebouwen te zien als een verhaal dat nog in ontwikkeling is. Een verhaal waarin de gemeenschap een rol speelt. Die gemeenschap heeft er dus ook wat over te zeggen en is mede-eigenaar van het gebouw.”
Benieuwd naar meer presentaties en discussies? Kijk de volledig online evenement.
Nog drie conferenties dit najaar
Na dit eerste evenement volgen er dit najaar nog drie:
- “Continuïteit in gemeenschapsverbinding / gemeenschap en dialoog” (september 2021)
- “Continuïteit in evoluerende cultuuruitingen” (oktober 2021)
- “Continuïteit in Zorg en Borging” (november 2021)
Bron: Toekomst Religieus Erfgoed (Nederlands)
Lees meer over religieus erfgoed of bekijk een van de onderstaande tags: